BStK Online

Datenbank der althochdeutschen und altsächsischen Glossenhandschriften

BStK.-Nr. 681

Handschrift(en)
  • München, Bayerische Staatsbibliothek Clm 22201
Glossierte Inhalte
  • 681, f. 4ra-185rc: 1. Salomonisches Glossar
  • 681, f. 185rc-223ra: 2. Salomonisches Glossar
  • 681, f. 223rb-235va: Hermeneumata Pseudodositheana (griechisch-lateinische Vokabulare)
  • 681, f. 236ra-251rd: Bibelglossar der Handschriftenfamilie M
  • Zahl und Art der Glossen

    Insgesamt etwa 4800 Glossen (f. 4r-251r):
    - Alphabetische Sachglossare: Fast 1400 Glossen (f. 4r-222rd, 225va-c) im 1. und 2. Salomonischen Glossar, davon 3 Glossen (f. 49v, 118v, 139r) in bfk-Geheimschrift eingetragen; Glossen vorrangig interlinear eingetragen, zum Teil aber auch im fortlaufenden Glossarkontext stehend; einige Glossen nachgetragen; 3 Interlinearglossen [f. 229rd (2), 231rd] zu den Hermeneumata Pseudodositheana.
    - Textglossar: Etwa 3400 Glossen (f. 236ra-251rd) in dem Bibelglossar der Familie M; davon 71 Glossen (f. 236r-237r) zu Genesis; 69 Glossen (f. 237v-238r) zu Exodus; 80 Glossen (f. 238r) zu Leviticus; 48 Glossen (f. 238r) zu Numeri; 50 Glossen (f. 238r- v) zu Deuteronomium; 35 Glossen (f. 238v) zu Josue; 36 Glossen (f. 238v) zu Richter; 6 Glossen (f. 238v) zu Ruth; 129 Glossen (f. 239v-239r) zu 1. Samuel; 82 Glossen (f. 239r) zu 2. Samuel; 119 Glossen (f. 239r-v) zu 1. Könige; 76 Glossen (f. 239v) zu 2. Könige; 34 Glossen (f. 239v) zu 1. Paralipomenon; 48 Glossen (f. 239v-240r) zu 2. Paralipomenon; 339 Glossen (f. 240r-v) zu Isaias; 147 Glossen (f. 240v) zu Jeremias; 10 Glossen (f. 240v) zu den Klageliedern; 179 Glossen (f. 240v-241r) zu Ezechiel; 146 Glossen (f. 241r) zu Daniel; 25 Glossen (f. 241r) zu Osee; 23 Glossen (f. 241r) zu Joel; 37 Glossen (f. 241r) zu Amos; 1 Glosse (f. 241r) zu Abdias; 14 Glossen (f. 241r) zu Jonas; 11 Glossen (f. 241r-v) zu Michäas; 10 Glossen (f. 241v) zu Nahum; 5 Glossen (f. 241v) zu Habakuk; 10 Glossen (f. 241v) zu Sophonias; 7 Glossen (f. 241v) zu Aggäus; 8 Glossen (f. 241v) zu Zacharias; 10 Glossen (f. 241v) zu Malachias; 165 Glossen (f. 244v-245r) zu Job; 106 Glossen (f. 245r) zu Psalmen; 7 Glossen (f. 245r) zu Isaias; 1 Glosse (f. 245r) zu 1. Samuel; 2 Glossen (f. 245r) zu Habakuk; 4 Glossen (f. 245r) zu Deuteronomium; 29 Glossen (f. 245r-v) zu Sprüche; 13 Glossen (f. 245v) zu Ecclesiastes; 19 Glossen (f. 245v) zu Hoheslied; 35 Glossen (f. 245v) zu Weisheit; 320 Glossen (f. 245v-246r) zu Ecclesiasticus; 58 Glossen (f. 246r-v) zu Tobias; 63 Glossen (f. 246v) zu Judith; 12 Glossen (f. 246v) zu Esdras; 9 Glossen (f. 246v) zu Ezechiel; 58 Glossen (f. 246v) zu Esther; 102 Glossen (f. 246v-247r) zu 1. Makkabäer; 177 Glossen (f. 247r) zu 2. Makkabäer; 228 Glossen (f. 247r-248r) zu Apostelgeschichte; 39 Glossen (f. 248r) zu Jakobusbrief; 20 Glossen (f. 248r) zu 1. Petrusbrief; 16 Glossen (f. 248r) zu 2. Petrusbrief; 8 Glossen (f. 248r) zu 1. Johannesbrief; 3 Glossen (f. 248r) zu 2. Johannesbrief; 5 Glossen (f. 248r) zu 3. Johannesbrief; 7 Glossen (f. 248r) zu Judasbrief; 29 Glossen (f. 248r) zu Apokalypse; 4 Glossen (f. 250r) zu Römerbrief; 6 Glossen (f. 250r) zu 1. Korintherbrief; 3 Glossen (f. 250v) zu Epheserbrief; 1 Glosse (f. 250v) zu Philipperbrief; 2 Glossen (f. 251r) zu 1. Timotheusbrief; 1 Glosse (f. 251r) zu 2. Timotheusbrief; 1 Glosse (f. 251r) zu Philemonbrief; 3 Glossen (f. 251r) zu Hebräerbrief; Glossen fast ausnahmslos interlinear stehend.

    Einige der Glossen liegen in Kürzung vor.

    Neufunde: Im SchG. wird an 64 Stellen auf Neufunde (f. 12vc-245vd) hingewiesen; alle 64 Neufunde interlinear eingetragen; davon 51 Neufunde in dem 1. Salomonischen Glossar, 10 Neufunde in dem 2. Salomonischen Glossar, 3 Neufunde in dem Bibelglossar der Handschriftenfamilie M; 1 Neufund (f. 12vd) als unsicher gekennzeichnet.

    Zeit

    Glossen von unterschiedlichen Händen aus dem 12. Jahrhundert bis spätestens März des Jahres 1165 eingetragen; 4 Glossen zu den Salomonischen Glossaren im 15. Jahrhundert ergänzt; für die Neufunde in SchG. liegen noch keine Informationen vor.

    Ort

    Prämonstratenserkloster Windberg.

    Sprachgeographische Einordnung

    Salomonische Glossen und Bibelglossen bair.-mfrk. (nach R. Bergmann, S. 306-309); Salomonische Glossen bair. (nach Th. Frings, S. 181; H. Reutercrona, S. 14); Bibelglossen bair.-mfrk. (nach K. Matzel, S. 172; G. Müller - Th. Frings, II, S. 400); bair. (nach G. Baesecke, S. 255; Th. Frings - G. Müller, S. 121; H. Garke, S. 66; H. Götz, PBB. 77, S. 243; G. Müller - Th. Frings, S. 123; E. Rooth, S. 45); bair. mit Beziehungen zum Nd. (nach H. Götz, PBB. 81, S. 208); obd. mit md. Lautungen (nach H. de Boor, S. 79f.); obd. (nach M.H. Jellinek, S. 269); Glossen allgemein bair. (nach F. Simmler, S. 31); für die Neufunde in SchG. liegen noch keine Informationen vor.

    Edition

    StSG. I, S. 303-310 (Nr. VIII: Genesis) - Nachtrag bei StSG. V, S. 89, Z. 17, S. 326-333 (Nr. XXVIII: Exodus), S. 346-352 (Nr. XLIII: Leviticus), S. 358-362 (Nr. LVI: Numeri), S. 368-372 (Nr. LXIX: Deuteronomium f. 238r-v), S. 373 (Nr. LXX: Deuteronomium f. 245r), S. 377-379 (Nr. LXXIX: Josue), S. 384-387 (Nr. LXXXVIII: Richter), S. 390 (Nr. XCIV: Ruth), S. 395-405 (Nr. CIII: 1. Samuel) - Nachtrag bei StSG. V, S. 91, Z. 20, S. 406 (Nr. CVI), S. 416-422 (Nr. CXIX: 2. Samuel), S. 432-442 (Nr. CXXXV: 1. Könige), S. 450-455 (Nr. CXLVIII: 2. Könige), S. 464-468 (Nr. CLXIII: 2. Paralipomenon) - Nachtrag bei StSG. V, S. 92, Z. 40, S. 470f. (Nr. CLXVIII: Esdras), S. 476-479 (Nr. CLXXXVI: Tobias), S. 481-485 (Nr. CXCIII: Judith), S. 489-492 (Nr. CCI: Esther), S. 498-508 (Nr. CCXII: Job), S. 512-523 (Nr. CCXXI: Psalmen) - Nachtrag bei StSG: V, S. 94, Z. 7, S. 527f., 539 (Nr. CCXXIX: Sprüche) - Nachtrag bei StSG. V, S. 94, Z. 7, S. 545f. (Nr. CCXL: Ecclesiastes), S. 549-551 (Nr. CCXLIX: Hoheslied), S. 556-558 (Nr. CCLXI: Weisheit) - Nachtrag bei StSG. V, S. 95, Z. 4, S. 563-583 (Nr. CCLXIX: Ecclesiasticus) - Nachtrag bei StSG. V, S. 95, Z. 17f., S. 592-616 (Nr. CCLXXIX: Isaias f. 240r-v), S. 616 (Nr. CCLXXX: Isaias f. 245r), S. 625-635 (Nr. CCXCI: Jeremias), S. 638 (Nr. CCXCV: Klagelieder), S. 641-652 (Nr. CCCI: Ezechiel f. 240v-241r), S. 653 (Nr. CCCII: Ezechiel f. 246v), S. 656-665 (Nr. CCCXI: Daniel) - Nachtrag bei StSG. V, S. 96, Z. 36, S. 666-668 (Nr. CCCXVII: Osee), S. 669f. (Nr. CCCXXII: Joel), S. 671-674 (Nr. CCCXXVI: Amos), S. 675 (Nr. CCCXXXI: Abdias), S. 676f. (Nr. CCCXXXIV: Jonas), S. 678f. (Nr. CCCXXXIX: Michäas), S. 680f. (Nr. CCCXLII: Nahum), S. 682 (Nr. CCCXLIV: Habakuk f. 241v, CCCXLV: Habakuk f. 245r), S. 683 (Nr. CCCXLVII: Sophonias), S. 684 (Nr. CCCXLIX: Aggäus), S. 685-687 (Nr. CCCLI: Zacharias), S. 688 (Nr. CCCLIV: Malachias), S. 689-695 (Nr. CCCLVII: 1. Makkabäer), S. 697-706 (Nr. CCCLXIV: 2. Makkabäer) - Nachtrag bei StSG. V, S. 97, Z. 29f., S. 741-754 (Nr. CCCXCII: Apostelgeschichte), S. 757 (Nr. CCCCI: Römerbrief), S. 762 (Nr. CCCCXI: 1. Korintherbrief), S. 770 (Nr. CCCCXXXI: Epheserbrief), S. 772 (Nr. CCCCXXXVII: Philipperbrief), S. 776 (Nr. CCCCXLIX: 1. Timotheusbrief), S. 778 (Nr. CCCCLIV: 2. Timotheusbrief), S. 780 (Nr. CCCCLX: Philemonbrief), S. 782 (Nr. CCCCLXIII: Hebrerbrief), S. 784-786 (Nr. CCCCLXVIII: Jakobusbrief), S. 788f. (Nr. CCCCLXXI: 1. Petrusbrief), S. 792f. (Nr. CCCCLXXVI: 2. Petrusbrief), S. 794 (Nr. CCCCLXXIX: 1. Johannesbrief), S. 795 (Nr. CCCCLXXXII: 2. Johannesbrief), S. 796 (Nr. CCCCLXXXV: 3. Johannesbrief), S. 797 (Nr. CCCCLXXXVIII: Judasbrief), S. 798f. (Nr. CCCCXC: Apokalypse); IV, S. 1 (Nr. MCLXVIII: Hermeneumata Pseudodositheana), S. 27-123 (Nr. MCLXXVa: 1. und 2. Salomonisches Glossar); Berichtigung einer Glosse bei B. Meineke, Althochdeutsches aus dem 15. Jahrhundert, S. 33, Anm. 78; eine Edition der Neufunde liegt noch nicht vor.

    Literatur zu den Glossen: Stand des Katalogs 2005
    Literatur zu den Glossen: Ergänzungen seit 2005
    Zitierempfehlung (HTML/XML)

    Bei der Übernahme von Informationen zur vorliegenden Handschrift aus der Datenbank empfehlen wir folgende Zitation: BStK Online: https://glossen.germ-ling.uni-bamberg.de/bstk/681 [Stand 27.04.2024].

    Für den Verweis auf das entsprechende XML-Dokument zitieren Sie: BStK Online: https://glossen.germ-ling.uni-bamberg.de/bstk/681.xml [Stand 27.04.2024].

    Letzte Änderung: Michaela Pölzl, 06.05.2019